Omdat ik op zoek was naar een nieuwe hobby, kocht ik in de zomer van 2013 een emaille reclamebord van het Groninger rijwielmerk Fongers. Het emaillebord trok mijn aandacht, simpelweg omdat er ‘Groningen’ op stond; mijn geboortestad. Omdat ik van jongs af aan al het idee had om ‘later’ eens een oude fiets op te knappen volgde kort na de aanschaf van het emaillebord de aanschaf van een Fongers herenrijwiel uit 1935. Ik weet nog goed hoe ik met een grote glimlach op mijn gezicht het eerste rondje maakte. Ik was meteen verkocht. Het bleek de start van een mooi Fongers verzamelavontuur.
Fongers liefhebber en alles daaromheen
Na de aanschaf van mijn eerste Fongers rijwiel ging het hard met de verzameling. Op 4 oktober 2013 melde ik mij als ‘Fongers liefhebber in de dop’ op het forum van Vereniging De Oude Fiets en bij het lid worden van de vereniging gaf ik aan dat ik ook graag actief lid wilde zijn. En zoals dat dan kan gaan bij een vereniging was ik binnen niet al te lange tijd penningmeester. Een rol die ik 2 jaar heb vervuld.
Ik bleek een neus te hebben voor het traceren en lokaliseren van oud rijwielmateriaal en binnen de kortste keren had ik mijn zolder vol staan met originele Fongers items. Een nieuwe wereld ging voor me open. De liefhebberij voor Fongers rijwielen bleek namelijk veel meer te brengen dan alleen een mooie rij met oude rijwielen.
Zo waren er: talloze ritjes door het land om materiaal te ruilen, te bekijken of te kopen en kennis te maken met andere oudefietsliefhebbers; nieuwe vriendschappen; een reis naar Indonesië waar ik twee weken heb rondgereisd en vele oudefietsliefhebbers heb ontmoet; urenlang durende bezoeken bij collega-verzamelaars om al het verzamelde materiaal eens goed te bestuderen; spanning bij een Marktplaats-aankoop met meerdere geïnteresseerden; het doen van nieuwe onbekende vondsten; inhoudelijke discussies over achterpatten, spatborden en balhoofdtransfers; fietstochten op kleine schaal; het kunnen helpen van collega-verzamelaars met missende onderdelen; het bouwen van een website, Instagram
account en Facebookpagina en het uitzoeken en achterhalen van de geschiedenis van een rijwiel. Je kunt wel stellen dat ik in deze nieuwe hobby echt mijn ei kwijt kon.
Een stapje terug
Op een gegeven moment werd het echter wat te veel van het goede. De verzameldrift kreeg de overhand en om die reden besloot ik een groot deel van de verzameling te verkopen. Ik maakte de keuze om 10 Fongers items te houden en de rest verkocht ik aan andere oude-fiets-liefhebbers. De Fongers liefhebberij kwam daarmee een paar jaar op een laag pitje te staan.
De heilige graal
Echter, toen ik twee jaar geleden rond de jaarwisseling op Facebook de ‘heilige graal’, in de vorm van een Fongers kruisframe, voorbij zag komen en ik vijf maanden later de kans kreeg om deze ook te kopen, ontvlamde de liefde weer als nooit tevoren.
De verzameling bestaat inmiddels, naast een lange lijst met mooie ervaringen, weer uit een prachtige rij bijzondere rijwielen. Rijwielen uit deze rij die het benoemen waard zijn: het eerder genoemde Fongers kruisframe, geleverd op zaterdag 11 april 1903 vanuit het Fongers filiaal in Groningen aan dr. J.W. van Calcar; een Fongers BB 60 uit 1917 met het originele remsysteem; twee keer een Fongers BB 60 uit 1929 waarvan eentje in weer & wind-uitvoering; een Fongers HH 60 uit 1923 met nog de originele aankoopbon en een zadeltasje met de naam van de eerste eigenaar; een paarse Fongers Grand Sport uit 1960 die ooit in de showroom van de Fongers fabriek stond en de Fongers CCG 60 uit 1918 van dhr. Melinga die als boekhouder van de Fongers fabriek 44 jaar(!) op dit rijwiel van en naar zijn werk is gereden.
Kennis delen en materiaal behouden
Van al mijn vondsten maak ik een uitgebreid verslag op deze website. Ook heb ik op het forum van Vereniging De Oude Fiets een zogenoemde ‘lijst met bekende Fongers rijwielen’ gemaakt waarop een groot deel van de bij mij bekende Fongers rijwielen te vinden is.
Hoewel de verzameldrift soms wat fluctueert blijft het een constante factor in mijn leven merk ik. Wel probeer ik het verzamelen nu vanuit een bepaalde visie te doen in plaats van alles te verzamelen wat los en vast zit. Ik ervaar daarnaast een morele verplichting om ervoor te zorgen dat er zuinig omgesprongen wordt met oud rijwielmateriaal en ik vind het daarom van belang dat de rijwielen compleet blijven en zoveel mogelijk met rust gelaten worden. Hoewel de ‘periode van de fiets’ nog maar relatief kort is, zijn er namelijk maar weinig echt oude Nederlandse rijwielen bewaard gebleven.
Ik vind het belangrijk om actief te blijven zoeken naar oud materiaal en dit vervolgens bekend te maken aan een breed publiek. Mocht iemand in het licht daarvan iets interessants hebben op het gebied van Fongers rijwielen (dit kan ook een verhaal zijn) dan houd ik mij van harte aanbevolen.
Verzamelen en samenwerken
Hoe de uitbreiding van mijn Fongers verzameling verder verloopt zult u met enige regelmaat kunnen teruglezen op deze website. Het lijkt me daarnaast leuk om in en rondom Utrecht wat meer oudefietshebbers te leren kennen. Mogelijk dat we in deze regio nog eens tot een samenwerking/collectief kunnen komen ten aanzien van wat gezamenlijke behoeftes rondom het verzamelen van oud rijwielmateriaal, zoals bijvoorbeeld opslagruimte… 😉
Jasper Alssema
E: jasperalssema@fongersgroningen.nl
In het dagelijks leven werk ik als organisatieadviseur op het gebied van digitale transformaties. Samen met mijn vrouw Juliana en zoontje Noah wonen we in de prachtige wijk Oog in Al in Utrecht.